Gonarthrosis: diagnostyka, profilaktyka i leczenie choroby

Jeśli podczas ruchu słychać chrzęst w stawie kolanowym, jest to pierwsza oznaka gonartrozy. Konserwatywne metody medycyny tradycyjnej i alternatywnej pomogą zapobiec niszczeniu chrząstki i utrzymać prawidłowe funkcje motoryczne. Leczenie powinno rozpocząć się natychmiast - tylko w tym przypadku reumatolodzy dają korzystne rokowanie.

Co to jest gonartroza?

Niezapalna choroba zwyrodnieniowa-dystroficzna, która atakuje największy staw, kolano, nazywana jest gonartrozą. Dość nietypowa definicja medyczna, ma prostsze pojęcie „ludowe" - „odkładanie soli". Chociaż obraz kliniczny gonartrozy stawów ma niewiele wspólnego z nadmiarem zwapnionych soli w stawie kolanowym. Nie mają żadnego wpływu na patologię i są efektem ubocznym zaburzonego metabolizmu.

Rozwojowi gonartrozy stawu kolanowego sprzyjają negatywne procesy w chrząstce szklistej, przede wszystkim słabe ukrwienie drobnych naczyń kostnych. Brak substancji odżywczych i tlenu niesionych przez przepływ limfatyczny prowadzi do zniszczenia zewnętrznej warstwy chrząstki stawu kolanowego.

We wczesnych stadiach choroba jest niezwykle trudna do rozpoznania. Zniekształcenie stawów następuje powoli, aż do wciągnięcia w proces chrząstki szklistej. Zmienia się anatomiczna budowa więzadła. Występuje zmętnienie, tkanka gęstnieje, staje się cienka, pęka we wszystkich kierunkach. Skutkiem patologii może być całkowity zanik chrząstki, co prowadzi do nowotworów na tkance kostnej i nieodwracalnego skrzywienia stawu kolanowego.

Klasyfikacja choroby

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób dzieli gonartrozę na siedem wyjaśniających podtytułów:

1. Pierwotna gonartroza obustronna. Diagnozę najczęściej stawia się u kobiet w wieku 70-74 lata i mężczyzn w wieku 60-64 lata. To stawia chorobę w kategorii „starszych".
2. Kolejna pierwotna gonartroza. Patologia jednego stawu kolanowego, ze względu na naturalne zużycie lub na tle innych chorób.
3. Pourazowa gonartroza obustronna. Dotyczy to osób w różnych kategoriach wiekowych z poważnymi obrażeniami nóg.
4. Inne pourazowe gonartrozy. Jednostronne, na tle urazów i stłuczeń kończyny.
5. Inne wtórne gonartrozy są obustronne. Są wynikiem przewlekłych, nie do końca wyleczonych siniaków, złamań lub zwichnięć. Najczęściej diagnozuje się ją u sportowców, którzy mają duże obciążenia na obu nogach - piłkarzy, sportowców, łyżwiarzy figurowych.
6. Inne wtórne gonartrozy. Jednostronny rozwój patologii związanej z zawodem. Na przykład górnicy, hutnicy, rybacy.
7. Gonartroza, nieokreślona. Rozpoznaje się niewyjaśnioną etiologię choroby, po wykluczeniu predyspozycji wiekowych, zawodowych i genetycznych.

Według statystyk medycznych ponad 10 milionów ludzi w różnych grupach wiekowych cierpi na tego czy innego rodzaju gonartrozę. Co roku umiera około 3 tys. osób z ustaloną diagnozą.

Powoduje

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego rozwija się w wyniku upośledzenia metabolizmu w stawie kolanowym, co prowadzi do utraty miękkości i elastyczności chrząstki.

Procesy destrukcyjne są spowodowane różnymi przyczynami:

• Choroby tarczycy, które naruszają tło hormonalne;
• Zmniejszona drożność naczyń krwionośnych w stawie kolanowym;
• uwarunkowania genetyczne;
• naturalne starzenie;
• przebyte lub obecne urazy kolana różnego pochodzenia;
• Otyłość (ponad 20% normy), która wywiera duży nacisk na staw kolanowy;
• Zapalne choroby stawów (zapalenie wielostawowe, ropna artroza);
• Choroby autoimmunologiczne (reumatoidalne zapalenie stawów);
• Specyficzne patologie zakaźne (kiła, gruźlica, zapalenie mózgu);
• Życie na terenach niesprzyjających ekologicznie, zła jakość żywności i wody.

Ponadto reumatolodzy identyfikują kilka dodatkowych przyczyn prowadzących do rozwoju gonartrozy. Dysplazja u noworodków. Dzięki tej diagnozie staw szybciej się zużywa. Zmiany w strukturze kolagenu prowadzą do naruszenia białka znajdującego się w tkance łącznej.

Objawy zależne od stopnia gonartrozy

Rozpoznanie początkowego stadium artrozy stawu kolanowego jest trudne. Dopiero opis objawów przez samych pacjentów oraz badania zewnętrzne przez reumatologów pozwalają na sporządzenie obrazu klinicznego, który różni się dla każdego stopnia zaawansowania gonartrozy:

• I stopień gonartrozy.Ból w kolanie, uczucie sztywności, częściowa utrata czucia, trudności w zginaniu nogi, zwłaszcza po długotrwałym bezruchu, niemożność dłuższego chodzenia lub biegania, pojawienie się lekkiego obrzęku. Z reguły objawy ustępują po odpoczynku lub prostych środkach znieczulających.
• Gonartroza II stopnia.Na tym etapie możliwe jest już określenie patologii na badaniu rentgenowskim. Ból staje się silniejszy i pojawia się po każdej aktywności fizycznej. Dyskomfort można jeszcze złagodzić poprzez odpoczynek. Rano wyprostowanie nóg staje się trudniejsze, przywrócenie funkcji motorycznych zajmuje trochę czasu. Dyskomfortowi towarzyszą częste skurcze łydek, zwłaszcza w nocy. Podczas ruchu słychać chrzęst. Obrzęk stawu kolanowego jest wyraźny. Widoczne są oznaki deformacji kończyn.
• III stopień gonartrozy.W stawie kolanowym występują nieodwracalne zmiany. Anomalie chrząstki można bezbłędnie określić na zdjęciu rentgenowskim. Ból w kolanie staje się stały, ostry. Noga przestaje zginać się w kolanie. Pacjent nie może chodzić bez laski lub kul. Obrzęk jest znaczny. Anatomiczny kształt kolana jest wygładzony i nabiera solidnego wyglądu. Istnieje pierwotne skrzywienie kręgosłupa.

Diagnoza

Aby postawić prawidłową diagnozę, stosuje się połączenie klinicznych objawów artrozy stawu kolanowego i dolegliwości pacjentów. Aby wyjaśnić lub wykluczyć przyczyny choroby, badania prowadzone są na różne sposoby.

Standardowa diagnostyka wygląda następująco:

• Dokonywanie anamnezy choroby. Historia chorób współistniejących, predyspozycje genetyczne, przebyte urazy i interwencje chirurgiczne, działalność zawodowa itp.
• Zewnętrzna ocena deformacji narządu ruchu. Chód, postawa, stan stawu kolanowego, skrzywienie nóg.
• Generalna Inspekcja. Badanie dotykowe podudzia, uda, uszkodzonego stawu, określenie lokalizacji choroby.
• Testy laboratoryjne. Ogólne badanie krwi daje dane o braku procesu zapalnego. Jeśli proces występuje na tle innych chorób, we krwi zostanie stwierdzone zwiększone tempo sedymentacji erytrocytów. Poziom białka, globuliny i fibrynogenu będzie różnił się od wskaźników normatywnych. Skład biochemiczny pozostanie w standardowych granicach. Jeśli postęp patologii znajduje się w końcowej fazie, wykonuje się biopsję płynu maziowego stawu kolanowego.
• Badania instrumentalne. Rentgen jest główną i najczęstszą metodą diagnozowania podejrzenia gonartrozy. Z reguły reumatolog może z łatwością określić zmiany w budowie tkanki kostnej na podstawie zdjęcia już na początku II stadium choroby. Obecność chorób ubocznych i przyczyny ich występowania diagnozuje się za pomocą nowocześniejszego i dokładniejszego sprzętu - MRI, CT, USG, osteostyncygrafii, termografii.

Leczenie gonartrozy

Jak wszystkie choroby stawów, gonartroza wymaga leczenia ogólnoustrojowego, które wskazane jest, aby rozpocząć się w momencie pojawienia się pierwszych objawów. W takim przypadku rokowanie w terapii staje się korzystne i gwarantuje powrót do normalnego trybu życia w dość krótkim czasie.

Kompleksowe leczenie ma na celu usunięcie głównych objawów choroby:

• Dyskomfort, zespół bólowy i napięcie mięśniowe;
• Poprawa funkcji motorycznej stawu kolanowego;
• Zatrzymanie procesu niszczenia chrząstki;
• Wzmocnienie mięśni łącznych;
• Przywrócenie prawidłowego krążenia krwi w stawie kolanowym.

Leki

Leki przeciwzapalne

Pomagają radzić sobie z bólem, łagodzą obrzęki spowodowane stanem zapalnym tkanki mięśniowej.

Chondroprotektory

Regeneracja i odbudowa tkanki chrzęstnej jest niemożliwa bez chondroprotektorów. Są głównym składnikiem leczenia zachowawczego.

Środki rozszerzające naczynia krwionośne

Służą do poprawy drożności naczyń krwionośnych wewnątrzstawowych.

Leki hormonalne

Zmniejsz produkcję hormonu kortyzonu, aby zapobiec rozwojowi procesów zapalnych.

Zastrzyki z kwasu hialuronowego

Służy do przywracania śródstawowej mazi stawowej. Dzięki temu zmniejsza się tarcie między częściami stawowymi, normalizuje się funkcja motoryczna i przywraca elastyczność tkanki chrzęstnej.

Środki antyenzymatyczne

Hamują aktywność trypsyny, dzięki czemu zapobiegają dalszemu niszczeniu stawu. Mianowany w kompleksie.

Fizjoterapia

Zabiegi fizjologiczne są z powodzeniem stosowane od dziesięcioleci w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Może to być samodzielny rodzaj terapii, profilaktyczny lub w okresie rehabilitacji. Podobnie jak zintegrowane podejście do choroby.

Najczęściej reumatolog przepisuje następujące rodzaje zabiegów:

• Elektroforeza ze środkami przeciwbólowymi;
• Leczenie ultradźwiękowe;
• magnetoterapia;
• Ekspozycja laserowa;
• Aplikacje parafinowe;
• Leczenie błotem;
• Ćwiczenia terapeutyczne (terapia ruchowa);
• Terapia manualna, masaż maściami leczniczymi.

Chirurgia i protetyka

Jeśli gonartroza jest w zaawansowanym stadium, tkanka stawu kolanowego i chrząstki są zniszczone, nie da się obejść bez operacji chirurgicznej. W przeciwnym razie osoba pozostanie niepełnosprawna na całe życie.

Współczesna medycyna oferuje kilka sposobów rozwiązania problemu:

• Artrodeza. Całkowite usunięcie zaatakowanych tkanek i stawu kolanowego. Ciało zostaje uwolnione od ogniska choroby, ale funkcja motoryczna kończyny zostaje całkowicie utracona. Stosuje się go niezwykle rzadko, jeśli pacjent ma dodatkowe choroby stawów.
• Artroskopia. Zniszczona chrząstka szklista jest usuwana. Operacja jest mało traumatyczna, ma krótki okres rehabilitacji. Jest wskazany dla pacjentów, których postęp nie wpłynął na sam staw kolanowy.
• Osteomia okołostawowa. Złożona operacja, której istotą jest piłowanie zdeformowanych kości i wyrostków, a następnie połączenie w niezbędną strukturę anatomiczną.
• Endoprotetyka. Całkowicie zniszczony staw kolanowy jest usuwany, a na jego miejsce umieszczana jest proteza tytanowa. Skuteczna metoda, która pozwala na zawsze zapomnieć o gonartrozie. Wymaga starannego przygotowania i długiej rehabilitacji.

Medycyna tradycyjna

Stosowanie receptur ludowych w połączeniu z leczeniem zachowawczym może złagodzić objawy zewnętrzne (ból, obrzęk). Sprawdziły się przepisy na bazie liścia laurowego, korzenia łopianu, dziurawca, słodu i siana. Z nich powstają maści, kremy, nalewki i wywary.

Rośliny te mają właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe. Wymaga regularnego i długotrwałego stosowania, aby osiągnąć widoczne rezultaty.

Maści i okłady na bazie miodu z dodatkiem alkoholu lub octu jabłkowego dobrze łagodzą obrzęki i działają uspokajająco na dotknięte tkanki.

Mieszanka odżywcza jest zrobiona z cytryny i czosnku, którą przyjmuje się doustnie, po jednej łyżeczce, po śniadaniu i kolacji. Taki przepis ma ogólne działanie wzmacniające organizm, zwiększa drożność naczyń krwionośnych i odżywia stawy przydatnymi pierwiastkami śladowymi.

Należy pamiętać, że domowe zabiegi nie usuwają głównego problemu – patologicznego zniszczenia stawu kolanowego.

Dieta

Przestrzeganie diety jest integralną częścią kompleksowego leczenia. Dostosowanie diety pomoże nie tylko kontrolować wagę, ale także dostarczy kościom i stawom niezbędnych witamin.

Dla pacjenta z rozpoznaniem gonartrozy jest przeciwwskazane:

• Smażone, pikantne, słone, marynowane potrawy;
• Buliony tłuste;
• Słodkie wypieki;
• Owoce o wysokiej zawartości enzymów kwasowych;
• Napoje alkoholowe.

Menu należy uzupełnić surowymi warzywami, owocami i ziołami, niskotłuszczowymi produktami z kwaśnego mleka, bulionami kostnymi oraz potrawami zawierającymi żelatynę (galaretki, galaretki).

Dodatkowe metody

W leczeniu gonartrozy konieczne jest regularne leczenie uzdrowiskowe, przynajmniej raz w roku, jeśli to możliwe częściej. Zabiegi hydroterapii, borowiny i terapii manualnej są w stanie na długo zachować chorobę i zapobiec destrukcji stawu.

Utrzymanie bolącego kolana w stabilnym stanie zajmie resztę życia. Ale może stać się bardzo przydatny dla całego ciała. Przeglądanie odżywiania, eliminowanie złych nawyków, uprawianie sportu, odwiedzanie kurortów - jakość życia może się znacznie poprawić.

Należy pamiętać, że samoleczenie, ignorowanie pierwotnych objawów i nieznośny stres na bolącym stawie kolanowym może bardzo szybko zmienić osobę zdrową w bezradną osobę niepełnosprawną.